حقوق کودک – راه نو

پیمان نامه حقوق کودک

مصوب مجمع عمومی سازمان ملل

کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق کودک (UNCRC) یک معاهده بین المللی حقوق بشر است که به همه کودکان و جوانان (۱۸ ساله و کمتر) مجموعه ای جامع از حقوق اعطا می کند. ایران از سال ۱۳۷۳ این پیمان نامه را امضا کرده است.

ماده 1

هر شخص زیر 18 سال دارای این حقوق است.

ماده 2

همه کودکان از این حقوق برخوردارند، فرقی نمی‌کند که چه کسی باشند، کجا زندگی می‌کنند، والدینشان چه کار می‌کنند، به چه زبانی صحبت می‌کنند، چه دینی دارند، چه پسر باشند یا دختر، فرهنگشان چیست، چه معلولیت داشته باشند. خواه ثروتمند باشند یا فقیر. با هیچ کودکی نباید به هیچ عنوان ناعادلانه رفتار کرد.

ماده 3

همه بزرگسالان باید بهترین کار را برای کودکان انجام دهند. وقتی بزرگسالان تصمیم می گیرند، باید به این فکر کنند که تصمیمات آنها چه تأثیری بر کودکان خواهد داشت.

ماده 4

دولت موظف است از حفظ حقوق کودکان اطمینان حاصل کند. دولت باید به خانواده کودکان کمک کنند تا از حقوق کودک محافظت کنند و محیطی ایجاد کنند که کودک بتواند در آن رشد کند و به پتانسیل خود برسد.

ماده 5

خانواده این مسئولیت را دارند که به کودک کمک کنند تا از حقوق خود استفاده کند و اطمینان حاصل کند که از حقوق او محافظت می شود.

ماده 6

کودک حق زندگی دارد و خانواده موظف است بقا و رشد او را تا بالاترین حد تضمین کند.

ماده 7

تولد کودک باید بلافاصله پس از به دنیا آمدن او ثبت شود و کودک از بدو تولد از حق داشتن نام، حق داشتن تابعیت و تا جایی که ممکن است از حق شناختن والدین و قرار گرفتن تحت مراقبت آنان برخوردار باشد.

ماده 8

کودک حق دارد یک هویت داشته باشد و یک سابقه رسمی از اینکه چه کسی است و هیچ کس نباید این حق را از او بگیرد.

ماده 9

کودک حق دارد با والدین خود زندگی کند مگر اینکه برای او مناسب نباشد. کودک حق دارد با خانواده ای که از او مراقبت می کند زندگی کند.

ماده 10

اگر کودک در کشوری متفاوت از والدین خود زندگی می کند حق دارد با آنها در ارتباط باشد.

ماده 11

کودک حق دارد که در برابر آدم ربایی محافظت شود.

ماده 12

کودک حق دارد نظر خود را بیان کند و بزرگسالان نیز باید به او گوش دهند و آن را جدی بگیرند.

ماده 13

کودک حق دارد با صحبت کردن، نقاشی کردن، نوشتن و یا به هر طریق دیگری چیزهایی را بفهمد و نظر خود را با دیگران به اشتراک بگذارد، مگر اینکه به دیگران آسیب برساند یا توهین کند.

ماده 14

کودک حق دارد دین و عقاید خود را انتخاب کند. والدین باید به کودک کمک کنند تا تصمیم بگیرید که چه چیزی درست و نادرست است و چه چیزی برای او بهترین است.

ماده 15

کودک حق دارد دوستان خود را انتخاب کند و به گروه ها بپیوندد یا گروه هایی را راه اندازی کند، تا زمانی که برای دیگران مضر نباشد.

ماده 16

کودک حق دارد حریم خصوصی داشته باشد.

ماده 17

کودک حق دارد از رادیو، روزنامه، کتاب، رایانه و سایر منابع اطلاعاتی که برای سلامتی او مهم است دسترسی داشته باشد. بزرگسالان باید مطمئن شوند که این اطلاعات مضر نیستند و در این فرآیند کودک را همراهی کنند.

ماده 18

کودک حق دارد در صورت امکان توسط والدین خود بزرگ شود.

ماده 19

کودک حق دارد در مقابل آزار جسمی و روحی محافظت شود.

ماده 20

اگر کودک نمی تواند با والدین خود زندگی کند، حق مراقبت و کمک ویژه دارد.

ماده 21

کودک حق دارد حتی اگر به سرپرستی پذیرفته می شود مراقبت و حمایت شود.

ماده 22

تمام حقوق مندرج در این کنوانسیون برای همه کودکان پناهنده نیز ملزم به اجراست، و این کودکان حق دارند از حمایت و کمک ویژه برخوردار شوند.

ماده 23

در صورت داشتن معلولیت، کودک حق آموزش و مراقبت ویژه و همچنین تمام حقوق مندرج در این کنوانسیون را دارد تا بتواند زندگی کاملی داشته باشد.

ماده 24

کودک حق دارد از بهترین مراقبت های بهداشتی ممکن، آب سالم برای نوشیدن، غذای مغذی، محیطی تمیز و ایمن و اطلاعاتی که به او کمک می کند سالم بماند، بهره مند شود.